Link-u i shkarkimit ndodhet ne fund te postimit.
tjere te te drejtes zakonore pasqyrimi i ketyre normave eshte bere disi i manget. Gjithsesi do ti referohemi atyre normave qe gjejne pasqyrim ne kete Kanun.
Duke veshtruar pjesen qe ben fjale per te drejten e detyrimeve ne Kanunin e Leke Dukagjinit veme re se nuk ka ndonje vendosje skematike te institutit te pavlefshmerise, por ate e gjejme te rregulluar ne forme te shperndare dhe te emertuar ne menyra te ndryshme. Duhet vecuar qe pjesa qe ben fjale per pavlefshmeri i referohet ne te gjitha rasteve kontrates se shitjes kuptohet si maredhenia e ndeshur me shpesh ne qarkullimin civil te kohes.
Ne nenin 345/3 sanksionohet parimi qe "kudo qe ta gjeje gjane e vet i zoti e merr". Sipas kesaj dispozite shitja e nje sendi te vjedhur eshte kurdohere e pavlefshme dhe bleresi detyrohet t'ia kthjeje sendin shitesit dhe te marre prej tij parate e paguara.
Ne nenin 346 perdoret termi "treg i paligjshem" i cili perkufizon gjendjen e nje obligimi i cili nuk krijon asnje pasoje pra nje pavlefshmeri apsolute. Ne kete dispozite merret ne mbrojtje instituti i garancise se ekzekutimit te detyrimeve qe ne kete rast perfaqesohet nga kapari. Sipas saj eshte e pavlefshme shitja e sendit qe i behet nje personi te ndryshem nga ai qe ka paguar kapar dhe shitesi eshte i detyruar qe sendin t'ia dorezoje personit qe ka paguar kaparin. Ne menyre te vecante rregullohet e drejta e parablerjes se tokes mosrespektimi i se ciles passjell pavlefshmeri te tregut. E drejta e parablerjes i njihet :kusherinjve ,vellazerise,fisit e kufitareve. Ne qoftese toka shitet pa u respektuar kjo e drejte cdokush nga kategoria e personave qe gezojne te drejten kane te drejte te kerkojne qe tregu te "shkemehet". Ne dispoziten qe rregullon kete rast bie ne sy nje trajtim disi i vecante i shitesit qe realizon nje shije te tokes pa respektuar te drejten e pareblerjes, megjithese bleresi ia ve ne dukje qe duhet ta respekoje. Kanuni mban ne kete rast qendrim ndeshkues vetem per shitesin duke renduar vetem mbi te dhe jo mbi bleresin pasojat e "keqebesimit " po ta quajme keshtu. Jo vetem kaq por ndeshkimi ne kete rast del disi nga natyra civile e pergjegjesise dhe merr karakter penal. Ndeshkimi qe perfaqesohet prej nje gjobe vendoset duke konsideruar rendesine e fajit te shitesit dhe jo vleren e demit qe mund te jete shkaktur si pasoje e shkeljes se te drejtes. Ky rregullim ka shpjegimin e tij ne karakterin ndeshkimor te te gjithe Kanunit i cili tentonte qe nepermjet respektimit te rregullave te tij te mbante nen kontrroll gjithe entitetin shoqeror te kohes. Ne vazhdim te ketij arsyetimi shkelja e te drejtes se parablerjes per vete rendesine e saj nuk mund te kalohej pa ndeshkim. Kanuni vendos rregulla ne nenin 350 edhe per respektimin e se drejtes se riblerjes duke detyruar bleresin qe te mos ia shese sendin e blere me kete kusht asnje njeriu tjeter pa ia ofruar me pare shitesit . Megjithese ne kete dispozite nuk parashikohet pavlefshmeri ne rast se sendi shitet pa u respektuar kjo e drejte, mendoj qe edhe ne kete rast do te kemi pavlefshmeri te shitjes duke perdorur arsyetimin qe beme me lart per natyren ndeshkimore te Kanunit i cili nuk mund ti jepte vlere nje sjellje qe vjen ne kundershtim me ate qe ai urdheron.
Duke veshtruar pjesen qe ben fjale per te drejten e detyrimeve ne Kanunin e Leke Dukagjinit veme re se nuk ka ndonje vendosje skematike te institutit te pavlefshmerise, por ate e gjejme te rregulluar ne forme te shperndare dhe te emertuar ne menyra te ndryshme. Duhet vecuar qe pjesa qe ben fjale per pavlefshmeri i referohet ne te gjitha rasteve kontrates se shitjes kuptohet si maredhenia e ndeshur me shpesh ne qarkullimin civil te kohes.
Ne nenin 345/3 sanksionohet parimi qe "kudo qe ta gjeje gjane e vet i zoti e merr". Sipas kesaj dispozite shitja e nje sendi te vjedhur eshte kurdohere e pavlefshme dhe bleresi detyrohet t'ia kthjeje sendin shitesit dhe te marre prej tij parate e paguara.
Ne nenin 346 perdoret termi "treg i paligjshem" i cili perkufizon gjendjen e nje obligimi i cili nuk krijon asnje pasoje pra nje pavlefshmeri apsolute. Ne kete dispozite merret ne mbrojtje instituti i garancise se ekzekutimit te detyrimeve qe ne kete rast perfaqesohet nga kapari. Sipas saj eshte e pavlefshme shitja e sendit qe i behet nje personi te ndryshem nga ai qe ka paguar kapar dhe shitesi eshte i detyruar qe sendin t'ia dorezoje personit qe ka paguar kaparin. Ne menyre te vecante rregullohet e drejta e parablerjes se tokes mosrespektimi i se ciles passjell pavlefshmeri te tregut. E drejta e parablerjes i njihet :kusherinjve ,vellazerise,fisit e kufitareve. Ne qoftese toka shitet pa u respektuar kjo e drejte cdokush nga kategoria e personave qe gezojne te drejten kane te drejte te kerkojne qe tregu te "shkemehet". Ne dispoziten qe rregullon kete rast bie ne sy nje trajtim disi i vecante i shitesit qe realizon nje shije te tokes pa respektuar te drejten e pareblerjes, megjithese bleresi ia ve ne dukje qe duhet ta respekoje. Kanuni mban ne kete rast qendrim ndeshkues vetem per shitesin duke renduar vetem mbi te dhe jo mbi bleresin pasojat e "keqebesimit " po ta quajme keshtu. Jo vetem kaq por ndeshkimi ne kete rast del disi nga natyra civile e pergjegjesise dhe merr karakter penal. Ndeshkimi qe perfaqesohet prej nje gjobe vendoset duke konsideruar rendesine e fajit te shitesit dhe jo vleren e demit qe mund te jete shkaktur si pasoje e shkeljes se te drejtes. Ky rregullim ka shpjegimin e tij ne karakterin ndeshkimor te te gjithe Kanunit i cili tentonte qe nepermjet respektimit te rregullave te tij te mbante nen kontrroll gjithe entitetin shoqeror te kohes. Ne vazhdim te ketij arsyetimi shkelja e te drejtes se parablerjes per vete rendesine e saj nuk mund te kalohej pa ndeshkim. Kanuni vendos rregulla ne nenin 350 edhe per respektimin e se drejtes se riblerjes duke detyruar bleresin qe te mos ia shese sendin e blere me kete kusht asnje njeriu tjeter pa ia ofruar me pare shitesit . Megjithese ne kete dispozite nuk parashikohet pavlefshmeri ne rast se sendi shitet pa u respektuar kjo e drejte, mendoj qe edhe ne kete rast do te kemi pavlefshmeri te shitjes duke perdorur arsyetimin qe beme me lart per natyren ndeshkimore te Kanunit i cili nuk mund ti jepte vlere nje sjellje qe vjen ne kundershtim me ate qe ai urdheron.